Cũng như các địa phương trong cả nước, ở Cao Bằng, an toàn thực phẩm đã và đang được chú trọng, quan tâm về chất lượng, bảo đảm sức khỏe nhân dân. Được sự quan tâm của Tỉnh uỷ, HĐND, UBND và sự giám sát của Mặt trận Tổ quốc cùng với sự cố gắng của các ngành Y tế, Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Công thương và sự phối hợp chặt chẽ có hiệu quả của các Sở, ban ngành, đoàn thể, chính quyền các cấp. Đến nay công tác quản lý an toàn thực phẩm đã có được kết quả quan trọng, cơ bản kiểm soát được các cơ sở thực phẩm, thẩm định cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện ATTP; Tổ chức khám sức khoẻ định kỳ cho người trực tiếp sản xuất, kinh doanh thực phẩm; Công tác tuyên truyền được đẩy mạnh trên các phương tiện thông tin đại chúng và các kênh truyền thông khác đã giúp cho xã hội, cộng đồng đặc biệt quan tâm về ATTP, tạo sự chuyển biến tích cực về nhận thức, nâng cao trách nhiệm của lãnh đạo các cấp, các ngành, các tổ chức xã hội và người tiêu dùng, góp phần bảo vệ sức khoẻ nhân dân, phát triển KT-XH. Ngăn chặn và xử lý nhiều vụ vi phạm về ATTP, góp phần đưa các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm thực hiện đúng các quy định của pháp luật.

Đoàn kiểm tra liên ngành ATTP tỉnh kiểm tra một cửa hàng kinh doanh thực phẩm bao gói sẵn tại thị trấn Pác Miầu (Bảo Lâm)

Bên cạnh những kết quả đạt được, Cao Bằng vẫn còn đối mặt với những thách thức lớn như: ngộ độc rượu, nấm rừng, quả rừng, thực vật độc; Thực phẩm tươi sống chưa thực sự an toàn, rau, củ, quả bị ô nhiễm hoá chất, thịt gia súc, gia cầm, thuỷ cầm có dư lượng kháng sinh, sử dụng hoá chất phụ gia độc hại trong chế biến, bảo quản thực phẩm còn phổ biến, việc không đảm bảo điều kiện vệ sinh của các cơ sở thực phẩm còn nhiều, thực phẩm nhập lậu qua biên giới chưa kiểm soát được, thực phẩm bẩn, thực phẩm kém chất lượng, quá hạn sử dụng còn lưu thông trên thị trường. Trong năm 2017, qua thanh tra, kiểm tra 4.044/4.626 cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm phát hiện 689 cơ sở vi phạm, bị xử lý theo quy định của pháp luật, trong đó có 48 cơ sở bị phạt tiền với tổng số tiền phạt trên 85 triệu đồng. Ngộ độc thực phẩm (NĐTP) hàng năm tuy có giảm cả 3 tiêu chí về số vụ, số mắc, số chết và không có vụ mắc trên 30 người, nhưng vẫn tiềm ẩn cao xảy ra các vụ NĐTP trong cộng đồng. Theo số liệu thống kê, năm 2014 xảy ra 06 vụ, 31 người mắc, 5 người tử vong; năm 2015 xảy ra 03 vụ, 38 người mắc, không có người tử vong; năm 2016 xảy ra 07 vụ, 35 người mắc, 01 người tử vong; năm 2017 xảy ra 06 vụ, 19 người mắc, không có người tử vong. Có được kết quả đó là do tỉnh đã triển khai quyết liệt, đồng bộ từ tỉnh đến cơ sở, tạo sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành chức năng, thành lập và kiện toàn Ban chỉ đạo liên ngành vệ sinh ATTP các cấp để chỉ đạo, triển khai thực hiện công tác ATTP tại địa phương.

Bảo đảm an toàn thực phẩm là bảo đảm cả một chuỗi cung cấp thực phẩm "từ nuôi, trồng đến bàn ăn". Bất kỳ một khâu nào không bảo đảm sẽ dẫn đến thực phẩm không an toàn cho người tiêu dùng. Bên cạnh đó trách nhiệm của người sản xuất, kinh doanh thực phẩm chưa được cao, còn vi phạm các quy định về ATTP. Qua thanh, kiểm tra đã ghi nhận nhiều cơ sở thực hiện tốt về an toàn thực phẩm, nhưng vẫn còn một số người sản xuất, kinh doanh thực phẩm chạy theo lợi nhuận, quên đi nghĩa vụ bảo đảm ATTP làm ảnh hưởng đến sức khoẻ cộng đồng.

Hiện nay, vấn đề ATTP trên địa bàn tỉnh vẫn diễn biến phức tạp, nó trở thành vấn đề nổi cộm, gây bức xúc trong xã hội. Trước những diễn biến phức tạp về thực phẩm thiếu an toàn, trong khi thực phẩm là nhu cầu không thể thiếu trong bữa ăn hàng ngày của mỗi gia đình, người dân và xã hội. Để tăng cường vai trò, trách nhiệm của mỗi tập thể, cá nhân trong việc bảo đảm ATTP trên địa bàn tỉnh, để giải quyết mối lo chung đó, cần có những giải pháp tích cực tăng cường hiệu lực quản lý Nhà nước, tạo chuyển biến, nâng cao chất lượng đảm bảo ATTP là nỗ lực, quyết tâm của toàn tỉnh.

Công tác tuyên truyền là một trong những biện pháp quan trọng hàng đầu đối với lĩnh vực ATTP, bởi vậy các ngành Y tế, Nông nghiệp, Công thương không ngừng nâng cao năng lực quản lý chuyên trách về ATTP, tích cực đẩy mạnh công tác tuyên truyền. Xác định nguyên nhân gây mất ATTP chính là người sản xuất, chế biến hay kinh doanh vì chạy theo lợi nhuận mà bất chấp sức khỏe con người, từ đó công tác tuyên truyền tập trung mạnh mẽ vào những nhóm đối tượng này. Bằng nhiều hình thức, công tác vận động, tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật về ATTP, nhất là Luật ATTP và các văn bản quy phạm pháp luật khác liên quan lĩnh vực ATTP, nhằm nâng cao nhận thức của tổ chức, cá nhân và cộng đồng về tầm quan trọng của ATTP đối với đời sống xã hội, sức khỏe con người và sự phát triển KT-XH của tỉnh.

Trên các phương tiện thông tin đại chúng của tỉnh: thực hiện thường xuyên tin, bài phổ biến kiến thức, phóng sự thiết thực, tác động sâu sắc đến nhận thức của cộng đồng nhằm nâng cao ý thức thực hiện bảo đảm ATTP, bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng, khẳng định đây không chỉ là vấn đề về sức khỏe của con người mà còn là vấn đề nhân văn của những người trực tiếp sản xuất, kinh doanh, tạo ra các sản phẩm thực phẩm hàng hóa, phục vụ nhu cầu, duy trì sự sống của con người. Song song với tuyên truyền, giáo dục pháp luật thì việc lên án, phê phán những hành vi sai trái trong thực hiện các quy định về ATTP của những cơ sở vi phạm và công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng theo quy định của pháp luật. Cùng với tuyên truyền mạnh mẽ về bảo đảm ATTP, việc tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm soát là nhiệm vụ quan trọng quyết định mức độ ảnh hưởng của ATTP tới sức khỏe con người và cũng chính là giải pháp đảm bảo ATTP trong tình hình hiện nay. Do đó, trong những năm qua, Ban chỉ đạo liên ngành vệ sinh ATTP của tỉnh đã tổ chức các đợt thanh tra, kiểm tra về ATTP tại các cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm ở các tuyến trên toàn tỉnh, mà cao điểm là dịp trước, trong Tết Nguyên đán và mùa Lễ hội; Tháng hành động vì ATTP; Rằm tháng bảy âm lịch; Tết Trung thu... Qua đó, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định về ATTP.

Để siết chặt quản lý về sản xuất, kinh doanh thực phẩm an toàn, công tác cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện ATTP cho các cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm, dịch vụ ăn uống, bếp ăn tập thể ký cam kết bảo đảm ATTP cũng được chú trọng. Công tác xây dựng quy hoạch và các mô hình về bảo đảm ATTP được đẩy mạnh trong các lĩnh vực quản lý của ngành Nông nghiệp, Y tế, Công thương. Nhờ vậy, công tác đảm bảo ATTP của tỉnh có những chuyển biến tích cực.

Về nguy cơ thực phẩm mất an toàn chung trong cả nước hiện nay đang ở mức lên cao thì nguy cơ ô nhiễm thực phẩm liên quan đến ô nhiễm môi trường, chất thải công nghiệp, nông nhiệp, buôn bán, sử dụng chất cấm trong chăn nuôi, trồng trọt, chất thải sinh hoạt… cũng đang là mối lo của tỉnh nói riêng. Do đó, để đảm bảo cho người tiêu dùng được sử dụng thực phẩm an toàn, tỉnh đã có những giải pháp quyết liệt trong việc quán triệt nâng cao nhận thức của các tầng lớp nhân dân về tầm quan trọng của ATTP đối với đời sống xã hội và sức khỏe của con người. Đồng thời tiếp tục nâng cao vai trò, trách nhiệm của Ban chỉ đạo liên ngành vệ sinh ATTP các cấp và tăng cường hiệu quả của các cơ quan quản lý ATTP. Cùng với công tác tuyên truyền, công tác thanh tra, kiểm tra cũng được đẩy mạnh nhằm kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định về ATTP, nhất là vấn đề về sử dụng chất cấm, kháng sinh, chất kích thích tăng trưởng trong chăn nuôi, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, hóa chất bảo quản nông sản thực phẩm nhằm tạo ra những sản phẩm hàng hóa thực phẩm an toàn cho sức khỏe con người, giải tỏa những lo lắng, hoang mang, bức xúc trong dư luận, củng cố niềm tin của người dân đối với thực phẩm hiện nay.